Η ταυτόχρονη μέτρηση του εμβρυϊκού καρδιακού παλμού σε σχέση με τις συστολές της μήτρας ονομάζεται καρδιοτοκογραφία . Η μέτρηση μόνο των συστολών της μήτρας ονομάζεται τοκογραφία . Η ακρόαση και καταγραφή του εμβρυϊκού καρδιακού παλμού αποτελεί έναν τρόπο εκτίμησης της οξυγόνωσης του εμβρύου , και της κατάστασης του πλακούντα .
Η ακρόαση και καταγραφή των παλμών του εμβρύου εκτός τοκετού ονομάζεται καρδιοτοκογραφία ηρεμίας . Θυμηθείτε ότι η μήτρα είναι ένας μύς , και βρίσκεται σε ηρεμία για περίπου 8 μήνες , αρχίζει να κάνει ακανόνιστες συστολές περίπου μόλις η έγκυος μπαίνει στο μήνα της και στον τοκετό παρουσιάζει τις μέγιστες συστολές . Ο εμβρυϊκός καρδιακός παλμός πρέπει να είναι φυσιολογικός όταν η μήτρα βρίσκεται σε ηρεμία (non – stress κατάσταση) . Αν οι εμβρυϊκοί καρδιακοί παλμοί δεν είναι φυσιολογικοί σε κατάσταση ηρεμίας , τότε είναι σχεδόν σίγουρο ότι στον τοκετό το έμβρυο θα ασφυκτιά μέχρι να γεννηθεί . Η καρδιοτοκογραφία ηρεμίας είναι η εξέταση η περισσότερο συσχετιζόμενη με την οξυγόνωση του εμβρύου , ακόμα περισσότερο και από το doppler .
Η καρδιοτοκογραφία ηρεμίας αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της παρακολούθησης του τρίτου τρίμηνου της κύησης . Με τον καρδιοτοκογράφο έχουμε την δυνατότητα να ελέγξουμε όχι μόνο τη συχνότητα των εμβρυϊκών παλμών , αλλά και να εξετάσουμε τη μεταβολή τους σε ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα . Με τον τρόπο αυτό γνωρίζουμε αν το έμβρυο βρίσκεται σε καλή κατάσταση, ελέγχουμε την οξυγόνωση του εγκεφάλου και την ισορροπία του νευρικού συστήματος. Ο καρδιοτοκογράφος αποτελεί λοιπόν απαραίτητο στοιχείο του εξοπλισμού σε ένα σύγχρονο Μαιευτικό-Γυναικολογικό ιατρείο .
Οι στόχοι της προγεννητικής παρακολούθησης με την καρδιοτοκογραφία είναι :
1.. Να διαπιστώσει την φυσιολογική ενδομήτρια κατάσταση, την απουσία εμβρ. Υποξίας,
2. Να καθορίσει την ανάγκη παρέμβασης, άμεσης ή επικείμενης,
3. Να μειώσει την Περιγεννητική Νοσηρότητα και θνησιμότητα λόγω περιγεννητικής ασφυξίας.