Μπορεί η σεξουαλική απελευθέρωση της γυναίκας να θεωρείται πια δεδομένη, η πρόσβαση σε πληροφορίες να είναι ιδιαίτερα εύκολη και όλοι να προωθούν τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, ωστόσο εξακολουθούν ακόμα και σήμερα να υπάρχουν πολλές παρεξηγήσεις γύρω από τις μεθόδους αντισύλληψης. Μάλιστα, αν και σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία ο αριθμός των εκτρώσεων έχει μειωθεί, η πραγματικότητα δείχνει ότι οι νέοι συχνά χρησιμοποιούν αναποτελεσματικά μέτρα προστασίας.
Ανδρικό Προφυλακτικό
Το ανδρικό προφυλακτικό είναι ένα κάλυμμα (μια λεπτή θήκη) από ελαστικό που περιέχει καουτσούκ, το οποίο χρησιμοποιείται για την κάλυψη του πέους την ώρα της συνουσίας. Έτσι το σπέρμα συγκεντρώνεται μέσα στη θήκη χωρίς να έρθει σε επαφή με τον κόλπο και τον τράχηλο της μήτρας. Η τοποθέτησή του γίνεται όταν υπάρχει πλήρης στύση του πέους και πριν από την είσοδό του στον κόλπο. Το κάθε προφυλακτικό χρησιμοποιείται μία μόνο φορά. Η έξοδος του πέους μετά την εκσπερμάτωση πρέπει να γίνεται πριν καταργηθεί η στύση, γιατί υπάρχει κίνδυνος η χαλάρωση του πέους να επιτρέψει στο σπέρμα να διαφύγει μέσα στον κόλπο. Κατά την έξοδο, το προφυλακτικό συγκρατείται με δύο δάκτυλα σφικτά πάνω στο πέος για τον κίνδυνο να παραμείνει στον κόλπο μετά την έξοδο του πέους ή να διαφύγει ποσότητα σπέρματος.
Σήμερα κυκλοφορούν 2 τύποι προφυλακτικών, από latex και πολυουρεθάνη. Τα προφυλακτικά από πολυουρεθάνη πλεονεκτούν γιατί είναι λεπτότερα, άοσμα, υποαλλεργικά, δεν επηρεάζονται από τη θερμοκρασία και είναι συμβατά με κάθε τύπο λιπαντικού. Υπολείπονται ελαφρά σε ανθεκτικότητα σε σύγκριση με τα προφυλακτικά από latex. Τα προφυλακτικά από latex δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται με ελαιώδη λιπαντικά.
Η αποτελεσματικότητα του προφυλακτικού είναι ικανοποιητική, της τάξης του 95%. Οι αποτυχίες οφείλονται σε κατασκευαστικά μειονεκτήματα και κυρίως, σε κακό τρόπο χρήσης.
Τα πλεονεκτήματα του ανδρικού προφυλακτικού είναι ότι προστατεύει από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, προσφέρει μεγάλη αντισυλληπτική προστασία όταν χρησιμοποιείται σωστά και είναι ευρέως διαθέσιμο. Μεγαλύτερη προστασία είναι δυνατόν να επιτευχθεί με την ταυτόχρονη χρήση σπερματοκτόνου αφρού, κρέμας, ή υπόθετων. Αυτά μπορεί να ακινητοποιήσουν ή και να σκοτώσουν τα σπερματοζωάρια αν τυχόν σπάσει το προφυλακτικό. Μερικά προφυλακτικά επικαλύπτονται με τοπική αναισθητική ουσία (λιδοκαϊνη) προκειμένου να μειώσουν την τοπική ευαισθησία και να παρατείνουν τη σεξουαλική επαφή, κυρίως σε άτομα που παρουσιάζουν πρόβλημα πρόωρης εκσπερμάτωσης.
Παρενέργειες: Τα προφυλακτικά δεν έχουν παρενέργειες εκτός από τα άτομα που είναι αλλεργικά στο καουτσούκ (latex).
Αντισυλληπτικά Δισκία
Στο αντισυλληπτικό χάπι συμπεριλαμβάνονται:
- Μικτό χάπι (Pill)
- Χάπι μόνο με προγεσταγόνο (Mini-pill)
- Χάπι της επόμενης μέρας
Αναλυτικά:
Μικτό χάπι (Pill)
Το αντισυλληπτικό χάπι αποτελεί την πλέον αποτελεσματική μέθοδο αντισύλληψης, και η αποτελεσματικότητά του είναι πέραν του 99%. Το χάπι περιέχει συνθετικά οιστρογόνα και προγεστερόνη, σε συνδυασμό ή μόνα τους. Η σωστή επιλογή χαπιού γίνεται με τη συμβουλή γιατρού, ο οποίος θα ελέγξει πιθανές αντενδείξεις. Κύριος μηχανισμός δράσης είναι η αναστολή/καταστολή της ωοθυλακιορρηξίας. Οι συνηθισμένες συσκευασίες περιέχουν 21 χάπια και η έναρξη λήψης γίνεται από την πρώτη μέρα της περιόδου. Λαμβάνονται κάθε μέρα για 21 συνεχείς μέρες. Η χρησιμοποίηση της επόμενης συσκευασίας αρχίζει μετά από μια εβδομάδα, ενώ στο διάστημα που μεσολαβεί εμφανίζεται συνήθως η περίοδος.
Η αντισυλληπτική τους δράση αρχίζει από τον πρώτο κύκλο λήψης του χαπιού και διαρκεί και την εβδομάδα που δεν λαμβάνεται χάπι. Η αποτελεσματικότητα του χαπιού μπορεί να ελαττωθεί με την παράλληλη λήψη άλλων φαρμάκων. Η αντισυλληπτική του δράση ελαττώνεται επίσης αν η γυναίκα ξεχάσει να πάρει ένα χάπι. Στη περίπτωση αυτή, θα πρέπει να πάρει το χάπι που ξέχασε το συντομότερο δυνατό και όχι αργότερα από δώδεκα ώρες. Μεγαλύτερη καθυστέρηση εκθέτει στον κίνδυνο ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης ή και μικρής αιμόρροιας.
Πέρα από την αντισυλληπτική του δράση, το χάπι ελαττώνει την προεμμηνορρυσιακή τάση, βελτιώνει τη δυσμηνόρροια, λιγοστεύει την ποσότητα του αίματος της περιόδου, προστατεύει από τον καρκίνο της ωοθήκης και του ενδομητρίου, καθώς και από καλοήθεις παθήσεις των ωοθηκών. Το χάπι μπορεί να χρησιμοποιηθεί από νεαρά κορίτσια, υπό την προϋπόθεση ότι συμπλήρωσαν δύο χρόνια από την εμφάνιση της περιόδου και εφόσον δεν καπνίζουν. Η λήψη του χαπιού μπορεί να συνεχιστεί αρκετά χρόνια χωρίς διακοπή. Η ωοθηλακιορρηξία επανέρχεται αμέσως μετά τη διακοπή του χαπιού, αν όμως η γυναίκα επιθυμεί εγκυμοσύνη είναι καλό να περιμένει δύο κύκλους χωρίς λήψη αντισυλληπτικών χαπιών.
Το χάπι πρέπει να αποφεύγεται στις περιπτώσεις διαβήτη, υπέρτασης, επιληψίας, σε παθήσεις των αγγείων, στεφανιαίας νόσου, παθήσεων του ήπατος, σε κακοήθεις παθήσεις του μαστού και του γεννητικού συστήματος, αιμοσφαιρινοπάθειες, συγγενής υπερλιπιδαιμία, καπνίστριες (ιδιαίτερα πάνω από 30 χρόνων). Το χάπι δεν προφυλάσσει από τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα και το AIDS. Για το λόγο αυτό πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο σε αυστηρά μονογαμικές σχέσεις. Στην αντίθετη περίπτωση θα πρέπει να συνδυάζεται με χρήση προφυλακτικού.
Χάπι μόνο με προγεσταγόνο (Mini-pill)
Το Mini-pill περιέχει μόνο προγεστερόνη και δεν περιέχει οιστρογόνο. Οι διάφορες συσκευασίες περιέχουν 28 χάπια και η έναρξη λήψης γίνεται από την πρώτη ημέρα του κύκλου χωρίς καμία διακοπή.